Żywienie pacjentów z NZJ stanowi ważną składową leczenia. Jest wiele kontrowersji dotyczących odpowiedniej diety, jej zmiany w okresie zaostrzenia i remisji. Niewątpliwie, każdy pacjent powinien pamiętać, że najlepsza dieta to taka „szyta na miarę”. Tak jak indywidualnie dobierane są leki, terapie czy wykonywane badania, tak samo każdy organizm potrzebuje indywidualnie dobranego schematu żywienia. O czym jeszcze powinni pamiętać pacjenci?

Żywienie dojelitowe

• Żywienie dojelitowe jest skuteczną metodą wsparcia leczenia choroby. Do tej pory o jego skuteczności donosiły badania z najlepszych pediatrycznych ośrodków, leczących dzieci i młodzież z IBD. Obecnie również dla osób dorosłych przewidziany jest program diety wspomagającej leczenie choroby Crohna (Crohn’s disease exclusion diet- CDED), który, zgodnie z badaniami, poprawia regenerację śluzówki jelit, wspomaga osiągnięcie remisji i co najważniejsze – poprawia stan odżywienia pacjentów

Terapia żywieniowa

• polegająca na odpowiednio dobranej diecie może wspomóc pacjenta długoterminowo, a nie tylko doraźnie. Badania wskazują na wyraźną poprawę wskaźników aktywności choroby, w tym CRP, OB i albuminy. Co ważniejsze, wykazano lepsze gojenie się błony śluzowej, poprawę szczelności bariery jelitowej i przywrócenie prawidłowego składu mikrobioty jelitowej, co w dłuższej perspektywie może zmniejszać ryzyko lub złagodzić kolejne zaostrzenie choroby.

• Eliminacje produktów oparte na słabych dowodach naukowych mogą być niebezpieczne. Dieta powinna być dobrana indywidualnie. Stosowanie zasady „u mnie zadziałało, tobie też pomoże” niekoniecznie jest najlepszym rozwiązaniem. Podobnie stosowanie się do zaleceń znalezionych na wątpliwych stronach internetowych lub w czasopismach niemedycznych.

Niedożywienie

• Niedożywienie nie sprzyja leczeniu chorób. Stanowi czynnik, który może sprzyjać pogorszeniu stanu zdrowia, gorszemu leczeniu choroby, postępującej osteopenii. Problem ze stanem odżywienia może także dotyczyć osób z prawidłową masą ciała lub nawet z nadwagą/otyłością. Nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej nie wyklucza niedoborów jakościowych.

Eliminacja produktów
• Nie można skupiać się tylko na eliminowaniu kolejnych produktów z diety, trzeba przyglądnąć się produktom, które w niej są. Badania wskazały na udział niektórych dodatków do żywności, zwłaszcza emulgatorów, w etiologii nieswoistego zapalenia jelit, dodatki do żywności mogą niekorzystnie wpływać na zdrowie jelit poprzez zmiany w mikrobiomie, zaburzenie bariery jelitowej i modulację sygnalizacji immunologicznej. Pacjenci zbyt często wprowadzają niepotrzebne ograniczenia dietetyczne. Wszelkie ograniczenia muszą mieć swoje uzasadnienie. Warto przyjrzeć się jakości produktów w diecie, obróbce kulinarnej czy chociażby pochodzeniu żywności, zanim zdecydujemy się na jej wykluczenie z codziennej diety.
• Eliminacje produktów oparte na słabych dowodach naukowych mogą być niebezpieczne. Dieta powinna być dobrana indywidualnie. Stosowanie zasady „u mnie zadziałało, tobie też pomoże” niekoniecznie jest najlepszym rozwiązaniem. Podobnie stosowanie się do zaleceń znalezionych na wątpliwych stronach internetowych lub w czasopismach niemedycznych.

Stan zapalny

• Stan zapalny zwiększa zapotrzebowanie na energię i inne składniki diety. Dobierając dietę, pacjent powinien zwrócić uwagę, aby kaloryczność uwzględniała zwiększone tempo przemiany materii, a skład diety odzwierciedlał aktualne zapotrzebowanie na witaminy i pierwiastki.

Każdy pacjent powinien poznać swój organizm, jego potrzeby i możliwości. Dobry dietetyk pomoże zaplanować dietę, uwzględni zmieniony stan fizjologiczny, ale to Wy jesteście najlepszymi ekspertami od Waszego organizmu.

Pozdrawiam

Mgr Dietetyk Kliniczny & Psycholog

Agnieszka Dąbek-Drobny